کرونا، دمکراسی، اقتدارگرایی!

رسانه‌های رسمی ایران به گونه‌ای خبرهای شیوع کرونا در جهان را پوشش می‌دهند که گویی چین در این مورد کاملاً موفق عمل کرده و دمکراسی‌های اروپایی و آمریکا در مواجهه با آن بدبخت و بیچاره و وارد سراشیب جهنم شده‌اند!
آیا منظورشان این است که حکومت تک حزبی و اقتدارگرا در برابر مشکلات و بحران‌ها، کارآمد و تواناست؛ اما دمکراسی‌ها ناتوان و آسیب‌پذیرند؟ ظاهراً منظورشان همین است!
روشن است که یک دولت اقتدارگرا در نبود احزاب مخالف و رسانه‌های مستقل و نهادهای مدنی قدرتمند و شخصیت‌های منتقد و خلاصه هرگونه فضای آزاد، می‌تواند با تکیه بر انحصار اطلاع‌رسانی، بر بسیاری از مشکلات جامعه پرده‌پوشی کند و خود را موفق و پیروز جلوه دهد بدون آنکه امکان راستی‌آزمایی ادعاهایش فراهم باشد.
در دموکراسی اما دولت‌ها به سختی می‌توانند بر مشکلات پرده‌پوشی کنند و هر اقدام و عمل و ادعای آنها از سوی میلیون‌ها منتقد و هزاران نهاد و صدها رسانه و ده‌ها حزب مخالف مورد نقد و راستی‌آزمایی و ابطال قرار می‌گیرد. از این هم فراتر، بعضاً برخی از افراد و سازمان‌ها و احزاب با استفاده از فضای آزاد و آزادی بیان، چه بسا ادعاهای دروغین و اغراق‌آمیزی هم علیه عملکرد دولت مطرح کنند تا آن را از چشم رأی دهندگان بیاندازند!
با این حساب، مشخص است که دمکراسی‌ها نسبت به رژیم‌های اقتدرگرا در برخورد با بحران‌ها با وضعیت بسیار پیچیده‌تری روبرو می‌شوند؛ اما آیا این به معنای آن است که اقتدارگرایی بهتر از دمکراسی است؟ هرگز!
همانطور که افلاطون بیش از دوهزار و سیصد سال پیش گفته است، دمکراسی‌ها بدون عیب نیستند، اما در عین حال، به قول کارل پوپر کم‌عیب‌ترین نظام‌های سیاسی تاریخ به شمار می‌روند! به عبارت دیگر، با توجه به جمیع جهات، دمکراسی‌ها به رغم پاره‌ای عیوب‌شان، باثبات‌ترین، عادلانه‌ترین، آزادترین و موفق‌ترین نظام‌های سیاسی تاریخ بشر نسبت به بدیل‌های دیگر خود به شمار می‌روند!
منتقدان منصف‌تر دمکراسی‌های اروپایی و آمریکا، معمولاً از فاصلۀ بین ماهیت و عملکرد این نظام‌ها با یک دمکراسی تمام‌عیار انتقاد می‌کنند که البته جای انتقاد هم دارد، اما رسانه‌های رسمی کشور ما در این مورد به گونه‌ای خبررسانی می‌کنند که گویی اصل مشکل، همان دمکراسی است و در عوض، اقتدارگرایی چینی و روسی الگوی موفق و عادلانه‌ای است!
#
احمد_زیدآبادی