بحرانی جهانی عمیق تر از بحران مالی سال 2008

متاسفانه به نظر می رسد که در بین بسیاری از سیاستگذاران هنوز فهم صحیحی از ابعاد جهانی و کشوری بحران کرونا وجود ندارد.
این در حالی است که :
1⃣بازار سهام آمریکا سریعترین سقوط خود را در طی صد سال اخیر تجربه کرده است و تمامی افزایش سهام ها از ابتدای ریاست ترامپ از بین رفت.

2⃣فدرال رزرو آمریکا نه تنها از تمامی ابزارهایی که در بین بازه ی 2008 تا 2013 و به تدریج استفاده کرد به یکباره استفاده کرده بلکه به احتمال زیاد به زودی شروع به خرید اوراق شرکتی می‌کند. ولی بر خلاف دوره بحران مالی هیچ یک از این ابزارها در جلوگیری از سقوط شدید بازار سهام موثر واقع نشده است.

3⃣اولین پکیج سیاستهای مالی آمریکا که گفتگوها بر سر آن در حال نهایی شدن است در حدود دو تریلیون دلار است. این مقدار بیش از دو برابر کل سیاست های مالی است که در طول بحران مالی 2008 اتخاذ شد.

4⃣بر اساس برخی تخمین های اولیه در آمریکا تنها در هفته‌ی گذشته بین دو و نیم تا سه میلیون نفر شغل خود را از دست دادند و پیش بینی میشود که نرخ بیکاری حداقل به پانزده درصد برسد. برخی تخمین‌ها تا سی درصد بیکاری را پیش‌بینی میکند.

5⃣وضعیت مالی دولت آمریکا چه از لحاظ انباشت بدهی ها و چه از لحاظ کسری بودجه‌ی قبل از ورود به بحران به مراتب بدتر از بحران مالی 2008 است.

6⃣تک تک سیاستگذاران فعلی آمریکا به مراتب ضعیف تر از سیاستگذاران دوره بحران مالی هستند. چه در سطح ریاست جمهوری، چه وزیر خزانه و از همه مهتر در سطح ریاست فدرال رزرو.

7⃣تخمین ها حکایت از کاهش 60-90 درصدی بسیاری از بخش های خدماتی در فصل پیش رو دارد و ورشکستگی و یا بیل اوت بخش عمده شرکت های هواپیمایی و هتل ها اجتناب ناپذیر است. همچنین به دلیل حضور بیشتر قشر آسیب پذیر در بخش خدمات فشار این بحران بر اقشار ضعیف و فاقد بیمه درمانی بسیار بیشتر است.

8⃣ترکیب نابرابری و عدم وجود نظام درمانی همه گیر با ویروس کرونا آمریکا را مستعد بروز بحران‌های اجتماعی کرده است.

9⃣نوع سیاست‌های پیش‌گیرانه‌ی مرتبط با کاهش تعاملات اجتماعی بخش زیادی از نیروی کار را از بازار کار خارج میکند و در نتیجه مستقل از سیاست‌های پولی و مالی بخشی زیادی از افت تولید اجتناب ناپذیر است.

کاهش شدید قیمت نفت هم مزید بر علت شده و بخش عمده ی شرکت های تولید کننده نفت شیل را در آستانه ورشکستگی قرار داده است.
تمامی این اتفاقات در کشوری می افتد که بیشترین توان را در اعمال سیاستهای پولی و مالی دارد.

وضعیت کشورهای اروپایی هم علی رغم اتخاذ تدابیر مشابه بسیار بد است.

بسیاری از کشورهای اروپایی حتی قبل از این بحران هم همچنان با مشکلات ناشی از بحران مالی 2008 در حال دست و پنجه نرم کردن بودند.

با شیوع ویروس در کشورهای در حال توسعه این وضعیت ابعاد شدیدتری پیدا میکند.

در مجموع به نظر می رسد که کل اقتصاد جهانی با یکی از بزرگترین بحران های صد سال اخیر مواجه است.

در چنین شرایطی فهم صحیح از ابعاد جهانی و کشوری چنین بحرانی و بازگشت عقلانیت به نظام تصمیم گیری کشور اولین قدم برای کاهش این بحران است.
عقلانیتی که حداقل بروز آن می توانست استفاده از فرصت طلایی تعطیلات نوروز و تصمیم قاطع برای کاهش سفرها و تعاملات نوروزی باشد. فرصتی که متاسفانه به هدر رفت و اکنون با بحران افزایش کرونا پس از تعطیلات نوروز مواجه خواهیم بود.

در طول تاریخ بحران ها مهمترین نقاط صعود و یا افول تمدن ها بوده اند.
بازگشت عقلانیت و اتخاذ سیاست های مناسب داخلی و بین المللی می تواند فرصت مناسبی را برای رشد بلند مدت کشور فراهم کند و عدم بازگشت عقلانیت ما را به نقطه بدون بازگشت میبرد.